le blog pauledouard

Fama mez-epoka katedralo mi estas, kies konstruado de cirkaŭ du jarcentoj periodon kovris kun ŝanĝadoj de arkitektura tipo ekde la primitiva (kiel videbla per la sespartiaj volboj de la navo) ĝis la radianta gotikstiloj (reprezentita de la rozvitraloj en la du brakoj de mia transepto).
Kiam elfinita estis mia konstruado, mi estis unu el la plej grandaj mez-epokaj katedraloj de la tuta kristanaro.

De papo estis metita mia unua ĉizita ŝtono dum la dua parto de la dek dua jarcento en la situo de antikva paganisma templo plitarde anstataŭita de kristana baziliko dum la kvara aŭ la sesa jarcento.
Sub mia tegmento, origina tutkverka ĉarpento troviĝas, kiu feliĉe neniam detruita estis de grava incendio kaj kiu konstituata estas de 1.300 kverkoj kovrintaj 20 hektarojn de arbaro.
En miaj altaj partoj granda kolekto de pli impresaj kaj timegaj unu la aliaj gargojloj mi posedas, kiuj kaze de pluvo permesas la akvan fluadon ekstere de mia muroj cele de ne ilin difekti per malseko kaj flueto.

Konstituata estas mia tegmento de pli da 1.300 plumbaj tegoloj de proksime 3 metrojn longaj kaj 1 metron larĝaj (ekzakte 10 x 3 reĝaj-piedoj kun 1 x reĝa-piedo = 32,484 centimetroj) por tuta pezo de 210 tunoj.
Cirkaŭ de la mezo de la dek naŭa jarcento, tiom grandaj estis miaj difektaĵoj, ke projektita estis mia kompleta detruo sed solvita estis de unu el la plej grandaj francaj beletraj verkistoj, kiu mobilizis la popolan opinion por mia restaŭrado tra famega romano, kies heroino mi estis.
Decidita do estis restaŭri min kaj konfidita estis la laboro al du konitaj arkitektoj, kiuj devis rekonstitui multajn perditajn statuojn kaj ornamaĵojn kaj plie inventis por dekoracia celo novajn fantastajn, diablajn kaj mem groteskajn ĥimerojn, kiujn oni vidas en la alta cirkaŭparto de mia konstruaĵo kaj kiuj inventitaj estis de la bonkonita arkitekto-restaŭristo Viollet-le-duc, kiu reprezentiĝis en grandan altan statuon, videblan ĉi-sube.

Poste mi trapasis sen granda domaĝo la du tutmondajn militojn de la dudeka jarcento.
Finfine mi ricevis fine de la dudeka jarcento unu fasadan renovigadon per modernaj procesoj por purigi miajn ŝtonojn kaj retrovi ilian originan blankecon, makulitan kaj nigre fariĝitan de plurjarcenta aera polucio.

Reĝa ordono mi estis cirkaŭ la mezo de la dek kvina jarcento,  proklamita de franca reĝo, kiu antaŭe moke nomita mem estis “la reĝeto de Burgeso”  antaŭ, kiam fama ŝafistino de Lorajno, nomita Johanino de Arko alvenis, liberigis Orleanon, venkis la anglajn tropojn kaj gvidis lin ĝis Remso por ricevi lian reĝan konsekradon.

Tiu reĝa ordono ilustris du grandajn tiuepokajn politikajn eventojn.
La unua estis la granda katolika skismo, komencita fine de la dek kvara jarcento, kiu okazis dum la fama jarcenta milito inter Francujo kaj Anglujo kaj kiu dividis la eŭropan kristanaron en du violente oponitajn partiojn dum unu duonjarcento. Tiu skismo rezultatigis instalaĵon de du papecaj lokoj : unu en Avignono kaj alia en Romo.
La dua estis la grava ŝanĝo de la eŭropaj ŝtatoj kaj la ekonomiaj tiuepokaj mutacioj, kiuj gvidis la ŝtatestrojn ne plu akcepti la rangosuperecon de la roma papeco, tiom politikan, kiom ekonomian (per notinde papecaj truditaj impostoj)
Do la franca reĝo kunigis sian grandan klerikan konsilion kaj decidis la redaktadon de sia reĝa ordono, kies ĉefa elemento estis la solemna jeso de la franca reĝo, kiel gvardisto de la francaj ekleziaj rajtoj kaj ankaŭ kiel ĉefo de la franca katolika eklezio. Estis la unua paŝo ĝis tio, kio estos plitarde nomita “galikanismo” epoke de la reĝo-Suno Ludoviko la dek kvara.

La franca reĝo forte helpita estis en sia laboro per la ĉefepiskospo Renaldo de Ĉartreso, tiu mem, kiu kronis lin en Remso dum lia reĝa konsekrado.

Plie de tiu solemna reĝa jeso, la ordono ankaŭ reduktis la papecajn rajtoj en la franca lando por diversaj domajnoj kiel la impostoj (forviŝado de la “anatoj”), la nomuno de la epikospoj aŭ la limigado de la rajtoj de “ekskomunikado” kaj de religia “interdikto”.
Subtila traktanto, la franca reĝo tiel atingis plurajn gravajn politikajn celojn akirante senfortuze superecon sur la franca katolika eklezio kaj granda aŭtonomio favor’al tiu-ĉi. Plejparte de la franca episkoparo akceptis la reĝan ordonon kaj ankaŭ la regionaj parlamentoj ekcepte tiuj el Bretonio kaj Burgonjo.

Malgraŭ la franca subteno al la nuna papo Eŭgenio IV, luktante kontraŭ la skismo, tiu ordono akcetebla ne estis de la sankta-Sidejo, kiu longtempe postulis abrogacion aŭ almenaŭ profundajn ŝangaĵojn, kiuj estos senfine diskutataj ĝis nova konkordato subskribita inter la papeco kaj la franca reĝeco  komence de la dek sesa jarcento.

Estas ĉi-sube kelkaj citaĵoj de tiu verkisto :

“Manĝante alvenas apetito, trinkante eliras soifo”

“Pli multe da oldaj drinkuloj ol oldaj kuracistoj estas !”

“Neniam sole alvenas unu malbono”

“Scienco sen konscio nur animruino estas”

“Nescio patrino de ĉiuj malbonoj estas”

“Ĉio ĝuste alvenas al kiu atendi povas”

“Ridado propraĵo de la homo estas”

“Kiel povus mi stiri aliulojn, kiu mem stiriĝi ne povus !”

“Patro de vereco tempo estas”

“Naskiĝis homo por labori, kiel birdoj por flugi”

Prisribo de la aŭtoro :

Fama beletra verkisto de la dek sesa jarcento, filo de avokado el la landoj de Lojro, sekvinte klasikajn latinajn kaj grekajn lernadojn, mi leterinterŝangis kun miaepokaj humanistoj antaŭ komenci karieron de verkisto. Unue monaĥo kaj tradukisto mi estis kaj poste sekvadis medicinajn studadojn en fama tiuepoka universitato en la sudo de Francujo. Allogita de polemiko kaj de kontraŭ-klerikalismo mi komponis verkojn kun libera menso, lingva virtuozo, ŝerca gusto per burleska stilmaniero cele de eviti la ekleziajn fulmojn kaj ankaŭ dispopularigi la novajn ideojn pri edukado, religiaj praktikoj, moroj kaj institucioj. Tiel mi estis kreinto de unika skribmaniero kun larĝega esprima riĉeco, atingante asocii humanismajn opiniojn el la Renaskiĝo kaj novajn sciadojn ene de historiaj rakontoj miksitaj de fantastaj inventoj.
Miaj plenaj vivo kaj verko estis triumfo de menslibereco.

Kiu mi estas ?