le blog pauledouard

3    

Jen estas ĉi-sube enigmeto, kiun vi povas solvi per logika cerbumado:

Naskiĝita fine de la dek naŭa jarcento en familio de la bona angla burĝaro mi faris miajn superajn lernadojn en la fama Kambriĝa Universitato, ĉefe

elektante filozofian kaj matematikan disciplinojn kaj baldaŭ partoprenante sekretan societon, kiu ĉiam ĝis nun grupis parton de la intelekta angla elito.
Mi ricevis tre malfortan ekonomian trejnadon en Kambriĝo kaj dediĉis dek kvin jarojn el mia vivo studante la logikajn fundaĵojn de la probablecoj sed tamen iĝis poste unu el la plej famaj tutmondaj ekonimiistoj dank’al mia granda majstro de skribado tiom por simplaj ĵurnalaj artikoloj, kiom por forte abstraktaj traktadoj, kiuj grave influis la modernan ekonomian cerbumadon.
Dum mia vivo mi ofte konsilis registrarojn, partoprenis altajn ekonomiajn komitatojn aŭ estis ekspertulo por la angla ŝtattrezoro aŭ ankoraŭ peranto dum la famaj “Akordoj de Bretton Woods”, tiam proponante kreadon de unu tutmonda ŝanĝmonunuo kaj aliajn arangojn por notinde la rekonstruado de internacia financa sistemo sekve de la dua tutmonda milito sed miaj konsiloj malbone ricevitaj estis de usonaj traktantoj , kiuj unue kaj surtute deziris starigi la superadon de la dolaro, kiel sola tutmonda rezerva ŝanĝmonunuo.
Ĉiam pravi mi pensis en ĉiuj domajnoj, tiel esperante konvinki la aliulojn pri la praveco de miaj analizoj sed tia orgojla konduto estis kaŭzo de pluraj misiluziiĝoj.

Kvankam ricevinte matematikan formadon, neniam mi pensis, ke matematikoj kaj statistikoj povu solvi la ekonomiajn problemojn, kiuj pli dependis laŭmiaopinie de politikaj decidoj kaj psikologio de la ekonomiaj agentoj ol striktaj matematikaj reguloj aŭ modeloj antaŭvidantaj la estontecon sed estis unu el miaj multaj paradoksoj akcepti la prezidentecon de societo de ekonometrio aŭ animi kambriĝan departamenton de aplikita ekonomio.
Violenta kontraŭstaranto de la liberala ekonomio, mi forte batalis kontraŭ la ĉefa deknaŭajarcenta teorio de “forpasigo” (france : “laisser-faire”), jesante, ke tia ekonomia modelo oferas neniun garantion de kresko aŭ de plendungado kaj kontraŭe kuraĝigas neregulitajn aŭ friponajn komerciajn kondutojn pere de diversaj eblaj “dumpingoj”.
Fine de la unua tutmonda milito mi batalis kontraŭ la katastrofaj akordoj de la “Traktado de Versajlo” multe tro duraj por Germanio, estigonte plitarde ŝtatan bankroton kaj ekaperadon kaj fine triumfon de nazismo.

Samepoke mi batalis kontraŭ la elekton de la ĉefaj ŝtatoj returni al la oro-etalono, kiu malpermesante la ŝtatŝanĝmonoj stariĝi laŭ la reala ekonomia stato de ĉiu lando, estos unu el la plej gravaj kaŭzoj de la terura krizo dum la tridekaj jaroj de la dudeka jarcento.
Adepto de ekonomia politiko de demando kontraŭ oferto, mi rekomendis agadon de la publikaj povoj plifortigante tiun demandon per pli grandaj elspezoj, eĉ kreskante deficitojn kun risko estigi iom da inflacio, ĉiam preferebla al forta sendungado.

Mirigmaniere miaj ekonomiaj teorioj kruele lumigas la erarojn de la E.U (Eŭropa Unio) kaj notinde la kreadon de la unueca mono Eŭro, kiu malpermesis krizomomente la sud-eŭropajn landojn korekti siajn ekonomiajn malfacilaĵojn pere de ŝtatŝanĝmono.

Konstruita mi estas en rimarkinda franca loko, en okcitana lando, al sud-uesto de la Centrala Masivo, plenkore de vulkanaj reliefoj.
Ankaŭ mi estas la ĉefa urbo de franca departemento kaj grava, komerca, administra, kultura, regiona vojkruciĝo.
Oni nomas min la domaro de la virgulino kaj mi estas unu el la startpintoj por la pilgrimo de Sankta Jako de Kompostelo per la fama vojo nomita “via podiensis”.

Ĉiujare gastigante okcent mil pilgrimuloj kaj turistoj al miaj vizitistoj mi oferas aŭtentikan urban centron kaj rimarkindajn rokajn sitiojn.
Mia urba blazono prezentas argentan aglon kun disvolvitaj flugiloj sur blua fondo, punktadita de oraj lejfloroj.
Mia katedralo kun sia escepta arkitektura tutaĵo enskribita estas al la tutmonda patrimonio de la UNESCO kaj mi krome posedas ĝardenojn kaj muzeojn, kiuj faris mian famon de granda kultura urbo.

Unue loĝejo de kelta tribo, mi poste iĝis enplantada loko de romana kolonio kja ricevis el ĝi la nomon de “Podium”.
Mez-Aĝe loko de pilgrimo mi iĝis memore de multaj mirakloj kaj aperadoj de la Virgulino Maria kaj jam amasiĝa loko por la pilgrimo al Sankta Jako de Kompostelo,,kiu estis komencita en 950 per la loka episkopo.
Hodiaŭ ankoraŭ mi posedas multe da spuroj de longa kaj malnova religia tradicio.

Ankaŭ mi estas malnova bastiono de la okcitaneco kaj mia loka parolado trovas sian devenon en la vulgara latino, kiu estis praktikita en la sudo de Francujo, kiel ĝin montras tiu sekva teksto el la dek kvina jarcento :
« in hac provincia occitana que jure scripto sub ejus imperio regit et quam ab origine per me cum per genitores meos. Ego Johannes Berberi vallaviens que oriundus ex oppido ysingachii ..."
« En tiu okcitana provinco, estrita de skribita juro, el kiu devenulo mi estas tiom per mi mem kiom per miaj gepatroj, mi Johano Berberi, velavo, eltiras mian naskigxon el la urbo de Isinĵo” - 1478
El la famaj loĝantoj de mia urbo oni trovas la trubadoron “Cardenal”, unu el la plej famaj mez-aĝaj poetistoj, la skulptiston Crozatier kaj ankaŭ la markizon de Lafayette.

Naskiĝita de riĉa fenica komercisto, mi alvenis al ĉi-suba mondo en la Insulo de Cipro kaj rapide montris fortan emon por pripensado kaj filozofio, komencante legi frue verkojn de Sokrato, kiujn raportis al mi mia multvojaĝanta patro.

Priskribita kiel granda sed malforta viro kun nigra aŭ forte malhela haŭto, kiam mi venis en Atenon, mi rapide paŝligis al pluraj famaj tiuepokaj atenaj filozofoj, sekvante unu jardekon iliajn instruadojn. Postlerninte diversajn filozofiajn sistemojn, komence de la tria jarcento A.J.K. (antaŭ Jesuo Kristo) mi fundis mian propran filozofian instruejon, kiun mi starigis en la fama “Agora” de Ateno, sub ornamita portego el kiu elvenis nian grupnomon, notinde konsistigita de unu dekon de disĉiploj (el kiuj Posidonioso de Apameo, kies busto ĉi-sube), kiuj plitarde konitaj estos per siaj gravaj filozofiaj skribaĵoj.

Unu el miaj plej famaj esprimoj la sekvanta estis :
“Homo du orelojn posedas kaj nur unu langon cele de dufoje pli auskulti ol paroli”
Rapide populara mi iĝis ĉe atenuloj, kiuj starigis al mi bronzan statuon kaj ankaŭ remetis al mi la  ŝlosilojn de sia citadelo antaŭ ricevi el ili laŭran kronon.
Priskribita mi estis kiel severa, iom parolema sed facilvivema viro, kiu kelkfoje sciis bontempon preni sed ĉiam konvene.
Viktimo de akcidento, mi decidis mortiĝi meze de la tria jarcento A.J.K. (antaŭ Jesuo kristo).
Malfeliĉe neniu el miaj verkoj atingis la sekvantajn jarojn sed nur la titoloj kaj kelkaj fragmentoj raportitaj de miaj disĉiploj kaj aliaj verkistoj.
La ekspertuloj kutime pensas, ke mi ricevis diversajn influojn el pluraj filozofaj kurentoj kiel la sokratisma, la cinikeca aŭ la megarisma.
La filozofa lernejo, kiun mi kreis, notinde trovis famajn samideanojn en la roma imperio, kiel la sekvantajn personojn : Cicerono, Seneko, Epikteto aŭ la imperiisto mem Marko-Aŭrelo, kies bustoj vi trovos en la ĉi-subaj akroĉitaj bildoj.

Tiu filozofio admonas al la praktiko de meditadaj ekzercoj cele de bonakorde vivi kun la naturo kaj la racio por atingi saĝecon kaj feliĉon, konsideritaj kiel ataraksio (neesto de pasioj korespondanta al neesto de sufero)
Ĝeneralparolmaniere la nomo de tiu filozofio nur indikas nun ĝian moralan aspekton kaj indiferenteco je doloro aŭ kuraĝo antaŭ la vivaj malfacilaĵoj.

Legenda ruza princa persono el Mez-oriento, elirinta el unu etruska dinastio, filino mi estis de fama reĝo, kies morto devigis min urĝe foriri mian naskiĝan urbon, cele eskapi al mia frato, la nova reĝo, kiu estis mortiginta mian tre amatan kaj riĉegan edzon por konkeri la reĝan povon kaj kapti liajn riĉecojn. Mi do eliris mian landon kun miaj riĉecoj, eksternorma grupo de urbaj eminentuloj, servistoj kaj ankaŭ okdek virgulinoj, rabitaj en Cipro, kiel futuraj edzinoj de miaj kompanoj cele de popolumi novan kolonion,  tiam ke ili devis ofertiĝi por konsekrita prostituado.

Kororompite de mia edza murdo, mi tiel urĝe enŝipiris kun mia fidela grupo kaj post havenpaŭzo en Cipro, fine de la naŭa jarcento A.J.K, ni atingis finalan destinon, kie mi starigis novan urbon akorde kun loka landreĝo, kiu laŭlegende donacis al mi teritorion, kiu ĵus kovrita povus unu bova felo. Uzante faman ruzon mi tiam tranĉis la felon en finegajn rimenojn tiel, ke mi eblu ĉirkaŭlimigi spacon por starigi citadelon, kiu poste iĝos la historia centro de la urbo, prenante antikvan nomon rilate al bovnomo.

Ĵus elŝipiĝita post nia marvojaĝo, mi ricevis el la aŭtoktonoj la nomon de “vagantulino” kaj baldaŭ la loka reĝo, ĉarmita de mia beleco sed ankaŭ allogita de miaj riĉecoj, edziĝpetis min. Tiu peto bone ricevita kaj akceptita estis de miaj akompanatoj, feliĉaj pro tia bela alianco, garantidono de paco kaj prospero sed edziĝtage per fideleco al mia unua murdita edzo mi laŭlegende preferis murdiĝi, ĵetiĝante en ŝtiparon. Tiam miaj kortuŝitaj kompanoj apoteozis min, kiel divenan personon sed alia legendo rakontis, ke mi edzigis unu el miaj kompanoj, kiu estis fundonta faman familion de militaj konkerantoj.

Unuatempe pagita estis tributo al nia etruska urbego-patrino pruve de fideleco kaj pieco sed baldaŭ tiu ĉi malfortiĝis pro la greka premado kaj la nova urbo, kiun kreinta mi estis, emancipiĝis ekde la sepa jarcento A.J.K. kaj devenis pli kaj pli potenca ĝis fine superregi grandan parton de la Mezmaro.
Grave estas ĉi-tie precizi, ke mia historio ĉefe rakontita estis de grekaj kaj romanaj laŭdiraj historiistoj, kiuj plefofte manifestis nefavoreblajn antaŭjuĝojn pri mi kaj mia urbo pro kaŭzoj de interrivalecoj.

Unu el tiuj historiistoj, Virgilo, eĉ rakontis, ke mi gastigis trojan heroon, post la malvenko de Trojo kontraŭ la grekoj kaj longega marperiplo, freneze enamiĝis pri li kaj fine aflikte murdiĝis, kiam li denove enŝipiĝis al italujo por fundi Romon.