le blog pauledouard

Les idéologies socio-économiques se sont, de nos jours, suffisamment dissipées pour que l'homme d'aujourd'hui ait enfin une vision assez objective de l'importance du fait économique et des choix qui s'y rapportent pour sa vie quotidienne, son avenir, celui de la planète Terre mais aussi celui de ses enfants.
On ne parlera comme de coutume sur ce blog que d'économie de marché, laissant aux nostalgiques manipulateurs de gauche et d'extrême gauche les cataclysmiques fumisteries de l'économie planifiée ou collectivisée qui s'est révélée en trop d'occasions historiques, être à la fois le tombeau de la liberté idividuelle et le berceau des pires tyrannies.
De même on ne tiendra compte ci-dessous que de l'environnement sociétal laïque de l'homme moderne, laissant de côté malgré leurs importances respectives dans de nombreux pays et sans les mésestimer, les passions humaines dans le domaine des religions, des communautés ou des appartenances ethniques.

Le fait économique est donc au centre de nos existences. Bien maîtrisé, avec des concepts et théories a priori bien pensés et des modèles disposant d'une fantastique puissance de calcul, il devrait nous permettre de tendre vers un développement harmonieux des sociétés dites développées mais aussi faciliter le rattrapage des pays en développement et enfin apporter l'espoir au tiers-monde en le soulageant au moins partiellement de son endémique et terrifiante misère.

Nous sommes évidemment aujourd'hui à mille lieues d'une telle vision angélique du monde et la terrible crise mondiale qui nous frappe nous rappelle opportunément qu'en matière économique nous sommes moins des experts que des apprentis-sorciers éblouis par nos dernières trouvailles et naïfs au point de croire que nous tenions enfin le modèle* d'une économie à la fois performante, souple et capable de s'adapter aux accidents conjoncturels, causes de tant de catastrophes par le passé.
Force donc est de de reconnaître que nous ne maîtrisons pas cette funeste fatalité qui s'accroche aux basques de l'économie de marché et qui vient périodiquement détruire dans un soubresaut rageur nos richesses, nos emplois et nos certitudes ?

Plutôt que se perdre dans des tentatives d'analyse des évènements aussi complexes qu'intimement enchevêtrés, il semble plus simple et plus sûr d'en revenir aux fondamentaux de l'économie de marché dont l'idée de base est de laisser la plus grande liberté possible à la fois aux acteurs (individuels ou réunis en groupes) et aux marchés (par le jeu de l'offre et de la demande générant un prix donc une valeur attachée à la marchandise ou au service considérés). L'initiative individuelle (la libre entreprise) y est ainsi encouragée et les marchés peuvent trouver leur équilibre par le libre jeu de la concurrence. Par ailleurs, le progrès technologique continu augmente la Valeur Ajoutée de la production et la liberté des échanges (via le commerce mondial) augmente la richesse globale.

Tout devrait donc être pour le mieux....en théorie !!!

En théorie seulement, malheureusement ! Car l'homme mis au centre de ce système économique y amène ses qualités mais aussi ses défauts qui vont gravement perturbé le fonctionnement du modèle théorique !
Les qualités humaines vont générer tout un faisceau d'aspects positifs pour le modèle comme le goût pour l'initiative, l'accomplissement de soi, la confiance dans le futur, l'innovation et l'invention, la recherche continu du progrès, le respect des règles sociales et économiques, la confiance en soi et dans les autres, le goût pour la justice et l'éthique, la solidarité, etc....
Mais en même temps les défauts humains vont générer tout un faisceau d'aspects négatifs et terriblement perturbants pour le modèle comme le rejet des règles, le culte du gagnant et le mépris du perdant, les contournements de concurrence (monopoles, dumping social, fiscal, monétaire, réglementaire..), la cupidité, la fraude, la recherche du profit immédiat, l'abus de pouvoir sous toutes ses formes, l'égoisme des possédants, la crispation des avantagés, l'euphorie et la panique irrationnelle (dans les marchés boursiers notamment), la peur du lendemain, la crainte de l'autre, le repli identitaire, le refus du risque, etc......

Bref, la liste des paramètres d'origine humaine influençant l'économie de marché est quasiment illimitée, ce qui laisse peu de chances - comme l'a démontré et le démontre encore l'histoire économique -  de parvenir à une relative stabilité du système surtout si on y ajoute des failles théoriques (créées par la mondialisation) concernant les avantages absolus (Smith) et relatifs (Ricardo) dans les échanges internationaux, concepts aujourd'hui complètement biaisés par l'action des SMN (sociétés multi-nationales qui représentent plus du tiers des échanges mondiaux), de la DIPP (décomposition internationale des processus productifs) et des transferts d'investissement dans les pays à faible coût de main-d'oeuvre  !

Faut-il donc désespérer de l'avenir ? Il semble au contraire qu'il y ait des raisons d'espérer !

La violence de la crise actuelle et sa mondialisation ont fait prendre conscience aux dirigeants politiques nationaux et internationaux qu'il était de leur devoir de ne pas démissionner devant le pouvoir économique (et notamment financier) et qu'à une crise mondiale il fallait opposer une réponse mondiale, ce qui devrait les conduire logiquement à envisager à terme la mise en place d'une véritable GOUVERNANCE mondiale, dépassant les égoïsmes nationaux,  dans le respect des intérêts de tous les pays et de tous les peuples.

Beau programme s'il en est mais surtout affaire de longue patience !


* Thèse d'Alan Greenspan dans son livre : "Le temps des turbulences" s'appuyant sur la liberté des marchés et l'irréversible accumulation des technologies.

 

Freŝdata artikolo de tiu blogo temis pri la refondigado de la Kapitalismo, vojo kiu ŝajnas apriore pragmata kaj sendube estos devigita al la tutmondaj politikestroj per la cirkonstancoj post la profunda skuo de la ekonomiaj liberalaj certaĵoj frente al la pastjara financa katastrofo.

En la nuna artiklo la verkisto ekzamenas la vojojn propozitajn de Albert Jacquard en lia libro : "Mi akuzas la triumfan ekonomion" de 1995 pri la elekto de la bona vojo frente al la vojŝanĝo, kiu staras antaŭ ni, kiel neniam tiom en la homa historio :
         Unuflanke, la "statu-quo"-a vojo kun la akcepto de la fataleco antaŭ la pli kaj pli ampleksaj malegalecoj inter la civitanoj, la nacioj kaj la kontinentoj kadre de liberala politiko de egoismo, de konkurenco inter nacioj kaj civitanoj, de endemia malaboreco, de malestimo por la malfortuloj, de ĝenerala ekonomia milito kaj de superregado de kelkaj nemultaj potenculoj sur la amaso de neprovizituloj ĝis ilia malespera ribelo.
         Aliaflanke, la neniama elfinita kaj probable riska konstruado de homa evoluita socio, kiu samtempe respektus la homan dignecon kun personaj aspiroj kaj ankaŭ necesan solidaran socian organizadon kaj kolektivan justecon kun notinde reala ŝancegaleco kaj protekto por la plej malfortuloj.

La realeco de tiu historia vojŝanĝo trovas sian klarigon el la tri sekvaj konstatoj :

         - La hodiaŭa homaro estas debosulita. Oni vivis dum jarcentoj malrapidan evoluon, kelkfoje stagnadojn aux ekonomiajn kaj popolajn regresadojn subpreme de materiaj trudoj kaj de instancoj samtempe spiritaj (mitoj, diversaj kredoj, religioj) kaj tempaj (kastoj aux altaj familioj legitimintaj sin mem aux legitimitaj de la spirita instanco). Abrupte, dum la dek-oka jarcento, la mensoj elliberiĝas el la ideologia plumbo-kovrilo dank' al la "Lumuloj" kaj samtempe la teknikaj novaĵoj permesas destreĉi la stringon de la materiaj trudoj. La popola nombro estas galopiĝonta, kvarobliginta la tutmondan popolon dum la dudeka jarcento kun ĵetado de dek miliardoj da homoj fine de la dudek-unua jarcento ! Kun tiu mirindega homa ekpansio ĉiu ulo bone komprenas hodiaŭ, ke nia planedo estas finita spaco ( kaj ne plu infinita mondo kun nelimitigaj riĉfondoj !) kies nerenoveblaj riĉfondoj povas tute malaperi kaj estas certe elĉerpiĝontaj relative kurtdatfale, kies klimata, mara kaj biologia ĉirkaŭo estas grave difektita de la homa agado. Oni scias hodiaŭ, ke la okcidenta vivnivelo, tro multe konsumanta de ĉiajspecaj fondoj, ne povos plivastigita de la tutmondo. La freŝdata financa katastrofo denove rememorigas nin, ke ekonomia kreskado sen bremsoj nek kontroliloj akcetebla ne plu estas, ke nur povas konduki la plenan planedon al la ruiniĝo kaj necesos severan reguligon per la Ŝtatoj aux per novaj tutmondaj poiltikaj instancoj, kiuj estos elpensendaj. Adiaŭ do la ekonomia racieco kiel sola busolo por la mondo. La politika instanco, tio origine estas la organizo de la urbo, devas repreni siajn rajtojn dumtempe kontestitaj de la ekonomia teorio. Sed eksperimente oni scias ankaux, ke tro forta sxtato minacas la homajn fundamentajn liberecojn kiam ĝi volas kolektivigi la homan agadon kaj kontraŭigi la "ni" (popolo) kontraux la "mi" (persona libereco) kun teruraj homaj katastrofoj kiel rezultoj.

         - La homaro enpaŝis en sian adoltan fazon. La mitoj kaj la prapatraj kreadoj en supernaturaj fortoj, kiuj superregus la iradon de la mondo, regresis frente al la scienca sciado de ia ĉirkaŭo proksima (la planedo Terglobo) kaj malproksima (la Kosmo) kvankam nunaj religiaj integrismoj ankoraux serĉas altrudi al ni sian elpasitan fanatismon, trovante la komplezan orelon de mizeraj kaj revenĝemaj popolamasoj tra la mondo.
La  monda destino inter la homaj manoj nur estas !
La homaj kolektivaj decidoj faros la vojelekton en la ŝanĝvojo, kiu staras antaux ni :
                                    La humanista vojo aux la barbara vojo.

         - La homa laboro estas konanta profundan mutacion. Kaj tiu mutacio oferas al la homaro historian okazaĵon por harmonizi la materiajn kaj spiritajn homajn bezonojn. La maŝinismo, la aŭtomatigo kaj la komputigo de la industriaj procezoj permesis enormajn progresojn por la produktado de la bienoj kaj de la servoj en ĉiuj ekonomiaj sektoroj kuntrenante senhaltan malplialtigon de la produktkostoj kaj ankaux la senhaltan kreadon de novaj bienoj kaj servoj. La teknologiaj progresoj notinde en mikroelektroniko kaj miniaturismo permesas senhaltajn gajnojn en produktiveco kaj pli-kaj-pli performancajn novigaĵojn en plejmultaj fakoj. Unuafoje dum sia historio, la homa socio eblas enmeti la aldonitan valoron de ĉiuj siaj komercaj agadoj (kiuj korespondas al la nocio de "PIB") por ne nur pagi la produktlaboron (subforme de salajroj) kaj la investita kapitalo (subforme de dividendoj) sed ankaŭ por financi la produkton de la sociaj nekomercaj bienoj (justeco, edukado, sociaj instancoj, trejnado kaj laborformado, sano, helpo por neprovizituloj, maljunuleco, ĉiajspecaj solidaraj asocioj, ktp.....). La aktiveca praktike nelimitata kampo de tiuj bienoj devus permesi samtempe socian justecon kaj ankaŭ doni al ĉiu civitano, kiuj ajn estus siaj personaj kapabloj, aktivecan okazaĵon por siaj decaj vivfondoj kaj sia socia digneco. 

Tiuj tri ĉi-supraj konstatoj devas helpi la homaron por sia cerbumado pri sia fariĝo kaj sia refuzo de la neŝanĝebla karaktero de la nunaj realecoj. Ja estas fari la ludon de la potenculoj kaj de la provizituloj kreante ke tiuj realecoj reale estas neŝanĝeblaj ĉar nature tiuj diritaj personoj deziras, ke nenio ŝanĝas en la mondan ordon, kies ili estas la mastroj !

Nenie estas skribita la futuro de la mondo ! Ja ĝi estos, kion kolektive la homaro decidos !

Same ja ne estas ekonomia fataleco por la akapareco de la tutmondaj riĉfondoj per nur kelkaj nemultaj potenculoj kaj por la mizera troŝarĝeco per la plejmulta homaro !

Ĉio dependas de la politika decido (per la demokratia vojo) por la partigo de la produktaĵoj kaj de la riĉfondoj.

Sed por preterpasi la nunan staton de la aferoj, necesos al la homo mobilizi ĉiujn siajn imagkapablojn, pruvi sian nacian kaj planedan solidarecon kaj nepre silentigi en si mem tiun pezan konformisman spiriton, kiu senmovigas sian menson.



Fondo : "J'acuse l'économie triomphante" el Albert Jacquard  -  1995

 

 

Ekde 2007* oni estas bondeziranta per tiu blogo la kreadon de nova fidinda ŝanĝmono, kiu estus ne nacia, kiel estas aktuale la usona dolaro starigita sola tutmonda rezervŝanĝmono per la akordoj de Bretton Woods, sed internacia ŝangmono bazita de aro da ĉefaj naciaj ŝanĝmonoj cele de certigi longtempe rean stabilecon.
En freŝdata artikolo fine de decembro pritraktinta kapitalisman refondiĝon oni konkludis denove favore de tiu fidinda ŝanĝmono kiel ĉefa instrumento por la reordigado de la tutmondaj financoj kaj la enverkigado de pli justa kaj pli ekvilibrigita tutmonda ekonomio.

En Bretton Woods dum Julio 1944, la Usono, ektagiĝe de la plena militvenko kontraŭ la nazismo, solvinta la libran mondon kaj unika prospera ekonomio fronte de ruinigitaj konkurencoj, nature atribuiĝis la leonoparton, notinde  obteninte, ke estu la usona dolaro la sola tutmonda rezervŝanĝmono, kadre de nova sistemo - La Gold-Exchange-standard - kun la aliaj naciaj monoj havintaj fiksan egalecon rilate al la usona dolaro, la sola orokonvertebla ŝanĝmono (35 dolaroj por unu ora onco). Tiu sistemo strukture estas misekvilibrigita ĉar ĝi provizis al la Federa Usona Banko la doblan rolon de aktoro kaj arbitro por la nova Tutmonda Rezerva Sistemo (SRM pri kiu oni multe jam priparolis) sed la plej forta Ŝtato tiam trudis sian vidmanieron.

La danĝeroj de tiu sistemo evidentaj estis malgraŭ la kreado de internaciaj reguligintaj organismoj (kiel notinde la Tutmonda Banko aux la FMI) kaj ili ne lasis produki siajn efektojn dum la sekvintaj jardekoj.
Kiuj estis tiuj danĝeroj ?

Unue, ŝanĝmonrezerva kreado per Ŝtato enhavanta ekceson de aktivoj transformendan en dolarojn, tio estis por Usono la konstanta tentado financi siajn proprajn misekvilibrojn (budĝetajn aux komerciajn) per la emisio de la tro famaj "federal funds" baldaŭ proponitaj kaj aĉetitaj de la plejparto de la tutmondfinancaj placoj (Japanio kaj renaskiĝanta Europo unuafaze kaj poste la aziaj "drakoj" kaj fine la grupo BRIC kunigante la novajn komerciajn gigantojn de la nuna tutmonda komercio.

Due, la ekvilibro de la plena sistemo stariĝis en la bonvolo de unu sola Ŝtato (premita kiel ĉi-sube vidita per la konstanta tentado ŝvellasi siajn deficitojn....kaj financigi ilin per la tutmonda monŝparado !).Ĉiu fluktuado de la usona ŝanĝmono pro kia ajn kaŭzo (ekcesa ŝuldigado, periodaj misekvilibroj, volita mondumpingo, konfidofalado, spekulaj atakoj, orkonvertaj demandoj,...) kaj ĉiu rezultanta korekto (per la intereskvotoj) nur povis reefiki en la plena tutmonda financa sistemo kaj laŭkaze fine atingi regionajn aux ĉefajn krizojn.

Dumtempe Usono povis starigi sian ekonomian superregadon kaj profiti je la dankeco de la liberaj nacioj, la Bretton-Woods-a sistemo povis pli-kaj-malplibone funkcii sed la ekonomia revekiĝo de Japanio kaj Eŭropo kun la asociado de surabundaj dolaremisioj (por notinde financi la Vjetnaman militon kaj la spacokuradon) baldaŭ estis mortigontaj la sistemon. La germananoj estos la unuaj por demandi la orokonverton de siaj dolaraj rezervojn baldaŭ sekvitaj de la francanoj. La refuzo de la prezidento Nixon malekpreni la usonan enkasan oran monon kondukis lin denunci en 1971 la dolaran orokonverton. Dum marzo 1973 estas la fiksegaleca sistemo , kiu definite falegas kun la starigo de la flosantaj mono-interŝanĝoj kaj la forlaso de la oro-normo en 1975 per la akordoj de Kingston (Jamajko).
Ekde tiu momento, jam ne estas plu tutmonda organizita mono-sistemo.
Samepoke (1974) la forta dolara deprezado instigas la OPEP-on kvarobligi la petrolan prezon** plonĝante la okcidentan mondon en la krizon de la unua petrola ŝoko.

La Eŭropo provos eviti tiun mono-sisteman mankon per la SME (Mona Eŭropa Serpento, kiu permesis variigan areon inter la eŭropaj ŝanĝmonoj) kaj poste per la feliĉa (notinde dum tiu nuna konfuza epoko) kreado de la sola eŭropa ŝangmono (EURO) en 1999.

Aliaj provoj okazis, notinde en sud-esta Azio cele de krei regionan poulon de lokaj ŝanĝmonrezervoj (ĉefe la iniciato de Chaing Mai en 2000 por konstitui plurlateran krucitan ŝanĝmonan sistemon).
Tiuj variaj provadoj evidente ne povis alporti plenan solvon al tutmonda financa sistemo pli kaj pli misekvilibrita per la potencigxo de la elmergantaj ekonomioj kaj notinde la cxinia, igxita la tutmonda produkto-laborejo dudekjarcentfine kaj amase eksportanta siajn produktadojn al Usono gxis rezervamasigi tiutage 1.200 miliardojn da dolaroj.
Paralele, la nacia usona ŝuldado atingis 3.700 miliardoj da dolaroj en 1999 (korespondante al dudek-kvinjaraj kumulitaj deficitoj) ....kiun la nuna krizo estas ankoraux konsiderinde ampleksigonta !!
Jen lasta klariganta informo : La ora onco en 2008 kostis pli da 1.000 dolaroj, tio estas deprezado de 97% komparante kun la dolara valoro laŭ la akordoj de Bretton-Woods !!

La nuna tutmonda financa krizo almenaŭ havas meriton devigante la tutmondajn politikestrojn fari komunan pripenson kaj puŝi ilin por gravaj reviziadoj de la estanta situacio. Tiel estas, ke la guberniestro de la ĉinia Centra Banko ĵus metis la piedojn en la pladon, antaŭ la proksima kunveno G20 en Londono, denuncante "la alpropraj malfortoj de la nuna internacia mona sistemo". Ĉinio klare kaj oficiale konigi sian ĉefan komercan partneron ke, ne elportos plilongtempe la riskojn de volatileco de siaj enormaj dolaro-rezervoj kaj rapide necesos tutmonde enverkigi fidindan kaj stabilan novan monsistemon ! La guberniestro eĉ preteriras alvokante la kreadon de "unu internacia rezervdevizo, ne ligata de unu aux alia nacio, kiu povu starigi longtempe stabila".
Oni ne povis esti pli preciza pri la denunciado de la privilegio de la usona dolaro kaj de la situacia rento akordita trolongtempe al Usono !!
Ĉinio diras sin preta fari unuan paŝon per grandegaj obligacio-aĉetoj, kiujn la FMI projektas por la unua fojo emisii cele de financi siajn intervenajn financajn aktivecojn ĉe la malfortigxaj Ŝtatoj.

Finfine, nenio same kiel bona krizo, malgraŭ la sociaj generitaj katastrofoj, por devigi la politikestroj ŝanĝi siajn pensmanierojn, faligi la tabuojn (zorge vivtenitaj de tiuj, kiuj profitas je ili) kaj modifi la mensajn refleksojn solidigitajn per plurjardekaj kutimoj.



* Vidu la artiklon de 06/05/2007 pri la SRM-a reformo

** Longtempe starigita je malpli da 5 dolaroj por unu bareleto, la petrolo atingis 10 dolarojn ĉirkaŭ 1970 kaj poste brutale 40 dolarojn dum la krizo de 1973......tio, kio estas proksimume sia nuna kostvaloro !

Kun la disvolvigxoj de la financa krizo, kiu farigxas pli kaj pli , kiel nun cxiu scias gxin, ekonomia atendante farigxi socia, la esprimo "malbona banko" estis renkontita pli kaj pli ofte cxu sub la plumo de la ekonomiaj spertuloj cxu mem en la paroladoj de la politikaj estroj.
Duvorte kaj farante simple, la baza ideo esprimita de tia formulo estas la grupigo en nova financa organismo de cxiuj dublebaj valorpaperoj, tiuj famaj "toksaj produkajxoj", kiuj forteniris la kontojn de praktike cxiuj bankoj tratutmonde, kun la komisio por tia nova organismo plenumi senhaste kaj  iom serenece enmarketvendadi kiel eble plejbone (aux oni plibone dirus kiel eble plej malmulte da valorperdado) esperante, ke la tempo kaj la postsxtorma  kalmoretorno arangxu la aferojn. Face de la pli kaj pli granda amplekso de la bankaj kaj ekonomiaj perdadoj , el la ideo de nacia "malbona banko" (por la ruzaj sxtatoj, kiuj volis ludi sole sen ensxargxigxi kun la kruco de aliaj), oni vigle alvenis al ideo de euxropa "malbona banko" por mutualigi la plenadon de financaj toksajxoj kaj restarigi konfidon kaj intersxangxojn inter la euxropaj bankoj. Cetere akordo jxus alvenis inter la euxropaj politikaj estroj por trakti la toksajn aktivojn interne de komuneca framo. Jen afero, kiu bonoriente iras tiom sxajnas nature mobilizi la euxropan solidarecon por tiom serioza situacio. Cxu tio alportos realan solvon al la ekonomia krizo ?
Preskaux certe ne cxar meti oleon en la dentradojn de la bankaj intersxangxoj ne povos sukcese cxesigi la falon de la ekonomia aktiveco kreita de la financa krizo kaj la regreson konstatitan desde duon-2008 en la plejmulto da disvolvigitaj landoj (Usono enkape, Japanio, Anglio, Germanujo.....) kaj ankaux la lantigxon de la ekonomiaj "lokomotivoj"  (Cxinio, Indio, Brazilo...).
Necesas do alia afero por rejxeti la tutmondan ekonomian masxinon ekcepte de atendi la retornon de heligxo dum pluraj jaroj ...esperante ke intertempe novaj plagoj (hiperinflacio ekzemple kiel tiu el Germanio dum la tridekaj jaroj, kio ne estas teoria dangxero vidante la kolosajn monlikvajxojn, kiuj estas injektitaj per la Centraj Bankoj - la Federala Usona Banko notinde - en la okcidentaj ekonomiojn por rekapitaligi industrion kaj bankan sektoron) ne peze falu sur niajn kapojn kaj ne tro suferigu la produkrimedojn kaj laborecon.

Kaj la ideo de tiu "alia afero" alvenas al ni ekde artiklo publikita komence de 2009 en la "Osservatore Romano" per la itala bankisto Tedeschi, reprenita kaj sostenita de Gordon Brown mem, tutmonda financa decidpovulo. La revolucia propono, kiu estas farita, estas efektivigi kolosan investon favore de malricxaj landoj cele de relancxi la ekonomion de la disvolvigitaj nacioj kaj provizi la tria-mondajn landojn kun la rimedoj (financaj, edukadaj, sanaj, produkaj, infrastrukturaj,....) kies ili tiom mankas por unue eltirigxi el la mizero kaj doni al iliaj popoloj decajn vivkondicxojn cele de partopreni al la tutmondaj ekonomiaj intersxangxoj, tiel favorizante moderan kreskadon de la plenmonda ekonomio.
Neniam estis tiom tauxga ol hodiaux la tereno por revoluciaj proponoj cxar la plejmulte da mondpolitikaj estroj alfine komprenis, ke necesas frapi ambaux, forte kaj rapide cele de ne kontrolperdi la nunan tutmondan krizon, kies neniu kapablas nune desegni la konturojn. Siajn bankojn kurhelpu la sxtatoj unuatempe estis utile por eviti ekonomian blokadon sed kondicxe ne malsxparegi vane iliajn depruntajn kapablojn kaj solvi la problemon de la toksaj produkajxoj, tio kio ne sxajnas efektiva.
Do necesas nun relancxi la ekonomian masxinon, tio kio alia afero estas, kiu nur eblas kiel tutmonda afero.
Nia itala bankisto apogas sian proponon sur sxajnprava analogio : Estis la depruntoj elmetitaj de la prezidento Roosevelt dum jaroj 1939-1940 por financi la usonan militostrebon, kiu relancxis la usonan ekonomion, permesinte retrovi kvazaux plenlaborecon antaux du aux tri jaroj kaj poste farigxi la superpotencon desde la kvindekaj jaroj . Ankoraux estis per deprunto, ke estis financita la fama "Plano Marshall", kiu permesis rekonstrui en dekjaroj duondetruitan Euxropon fine de la dua mondmilito kaj starti gxian kreskadciklon de la "Glora Trideko".
Hodiaux, se necesus deklari novan militon, estus tiu kontraux la malricxeco de la tria-mondo, kies disvolvigxado devus financiti  tiom pro principo de justeco kiom pro ekonomia efikeco kaj tiel solvi la nunan krizon per forta tutmonda relancxo. Ekde tio alvenis la ideo de "Bona Banko" financita de kolosa tutmonda deprunto, kies kapitalfondoj estus unuaece al dispono de la malricxaj landoj - laux definendaj kondicxoj sed sendube komencante per parta aux plena nuligo de iliajn sxuldoj - cele de plenumi iliajn vivnecesaj bezonoj (nutrajxaro, sano, edukado, logxado, cxiaj infrastrukturoj,...) sed ankaux al dispono de la elmergantaj landoj, kiuj bezonas longpagdatajn kredito-liniojn por frosteviti parton de iliaj ricxfontoj interne de singardaj antikrizaj monrezervoj.

Tiom simpla estas la ideo, tiom komplika estos sia aplikigxo cxar la abundo de la dispartigendaj ricxfondoj forte ekscitos la apetitojn al Nordo kiel al Sudo ! Necesos multaj kaj multaj internaciaj kunvenoj kaj starigi scioplenajn kompromisojn por kotentigi la tutajn koncernatajn naciojn. Sed cxefe estis lancxi la ideon. Ankoraux nun necesas akceptigi gxin dum la kunveno "G20" de proksima aprilo. 
Bondziru ni al Gordon Brown multe da talento kaj konvinkforto por adherigi siajn kolegojn dum la "G20"-a kunveno !

Kiom multe da investo necesos tia afero kaj kie trovi la monfondojn ?

Tia necesa investo kalkuligxos per mondo-"PIB"-poentoj (unu tia poento korespondas al 500 miliardoj da $). Oni scias , ke la okcidentaj landoj jxus akordigis saman sumon al FMI fine de respondi la urgxajn bezonojn de kelkaj preskaux bankrotajn nacioj. Por forta kaj rapide efika ago, certe necesos inter 5 kaj 10 PIB-aj poentoj, ecx eble pli - diru ni simplamaniere 10.000 miliardoj da dolaroj - kio indas frenezigi !

Sed kie oni trovos samajn monfondojn ? Tiuflanke zorgi ne indas ! Monfondoj ne mankas ! La tutmonda ekonomio kreis tiom da monlikvajxoj dum tiuj lastaj dudekaj jaroj, ke la nuna tutmonda monamaso estas estimata de proksime 650.000 miliardoj da dolaroj (desde kiuj 75% en "derivitaj financoprodukoj), tio estas 13 fojoj la sumo de la tutmondjara PIB !!!
Sukceso de la koncernata operacio, nur necesus mobilizi cirkaux ....1,5 % de tiu tutmonda monamaso !  Kulpeto fakte !!

Kaj plu, la "bileto-tabulo" de la Centraj Bankoj ne funkcias por hundoj !
(la Federala Usona Banko perkore konas tion kun siaj senhaltaj dolaremisioj, profitante de la stato de sola kaj oficiala tutmonda rezervomono)

Kaj kial ne profiti por finfine krei tiun faman tutmondan sxangxmonon, kiun la grava KEYNES jam bondeziris meze de la dudeka jarcento kaj de kiu la prezNobela STIGLITZ diris en sia libro "Alia mondo" :

                     " Eble ne estas nova ideo sed eble estas ideo kies la tempo alvenis"

Avec les développements de la crise financière, qui devient de plus en plus, comme maintenant chacun le sait, économique en attendant de devenir sociale, l'expression "Bad bank" se rencontrait de plus en plus souvent soit sous la plume des spécialistes économiques soit même dans le discours des dirigeants politiques.
En deux mots et pour faire simple, l'idée de base sous-tendue par cette expression est le regroupement dans un organisme financier nouveau de tous les titres douteux, ces fameux "produits toxiques" qui ont envahi les comptes de quasiment toutes les banques, à charge pour ce nouvel organisme d'en assurer, sans précipitation et avec un minimum de sérénité, l'écoulement sur le marché dans les meilleures conditions possibles (disons plutôt avec le moins de dégâts possible, c'est-à-dire avec une dépréciaton la plus faible possible des titres concernés) en espérant que le temps et le retour au calme après la tempête arrangeront les choses. Devant l'ampleur de plus en plus grande des dégâts bancaires et économiques, de "Bad bank" nationale (pour les Etats malins voulant la jouer "solo" et ne pas se charger de la croix des autres !) on en est très vite venu en Europe à l'idée d'une "Bad bank" européenne mutualisant l'ensemble des poisons afin de rétablir confiance et échanges entre les banques européennes. Un accord vient d'ailleurs d'être convenu entre les dirigeants de l'UE pour un traitement des actifs toxiques de leurs banque dans un cadre communautaire. Voilà qui va dans le bon sens tant il semble naturel de mobiliser la solidarité européenne dans une situation aussi grave. Cela va-t-il toutefois apporter une véritable solution à la crise économique ?
Presque qu'à coup sûr, la réponse est négative car mettre de l'huile dans les rouages des échanges inter-bancaires ne pourra suffire à stopper la chute d'activité économique induite par la crise financière et la récession constatée depuis la mi-2008 dans la plupart des pays développés (Etats-unis en tête, Japon, Angleterre, Allemagne....) et le ralentissement des "locomotives" (Chine, Inde, Brésil,...).
Il va donc falloir autre chose pour relancer la machine mondiale sauf à attendre plusieurs années le retour d'une éclaircie...en espérant, qu'entre temps, de nouvelles calamités (une hyperinflation par exemple, comme dans l'Allemagne des années 30, ce qui n'est pas un danger théorique au vu des liquidités colossales qui sont injectées actuellement par les Banques Centrales - la Banque Fédérale américaine notamment - dans les économies occidentales pour recapitaliser l'industrie et les banques) ne nous tombent pas sur la tête et que les moyens de production (industrie et services) ainsi que les emplois qui vont avec n'aient pas trop souffert de la dépression !!

Et l'idée de cet  "autre chose" nous vient d'un article publié en début 2009 dans L'Osservatore Romano par le banquier italien Tedeschi, repris et soutenu ensuite par Gordon Brown lui-même, autorité mondiale en matière financière. La proposition révolutionnaire qui est faite est de réaliser un investissement colossal en faveur des pays pauvres afin de relancer l'économie des pays développés et de fournir aux pays du tiers-monde les moyens (financiers, d'éducation, de santé, d'infrastructures,...) dont ils manquent tant pour d'abord s'extirper de la misère en donnant à leurs peuples des conditions de vie décentes puis participer véritablement aux échanges mondiaux favorisant ainsi la poursuite d'une croîssance raisonnable de l'ensemble du monde.
Le terrain n'a jamais été aussi propice qu'aujourd'hui aux propositions révolutionnaires car la plupart des dirigeants importants dans le monde ont enfin compris qu'il fallait frapper fort, vite et ensemble pour ne pas perdre le contrôle de la crise mondiale actuelle dont personne n'est, à ce jour, capable de fixer les contours. Que les Etats volent au secours de leurs banques était dans un premier temps utile pour éviter le blocage économique mais à condition de ne pas dilapider en vain leurs possibilités d'emprunt et de solutionner le problème des produits toxiques, ce qui semble bien loin d'être réalisé.
Il faut donc maintenant relancer la machine économique, ce qui est une autre affaire qui ne peut qu'être mondiale.
Notre banquier italien appuie sa proposition sur une analogie qui semble fort juste : Ce sont les emprunts lancés en 1939 et 1940 par Roosevelt pour financer l'effort de guerre américain qui ont relancé l'économie américaine lui permettant de retouver un quasi-plein emploi en 2 ou 3 ans puis de devenir la superpuissance dès les années 50. C'est encore par l'emprunt qu'a été financé le fameux Plan Marshall qui permit de reconstruire, en 10 ans, une Europe à moitié détruite en 1945 et de lui faire démarrer son cycle de croîssance des "Trente Glorieuses". Aujourd'hui, s'il y a une nouvelle guerre à déclarer c'est bien celle contre la pauvreté du tiers-monde dont il faut financer le développement aussi bien par principe d'équité que par souci d'efficacité économique et résoudre par là la crise actuelle par une forte relance mondiale. D'où l'idée d'une "Goog bank" financée par un colossal Emprunt mondial et dont les fonds seraient prioritairement mis à la disposition des Etats pauvres - selon des conditions à définir, en commencant sans doute par une annulation partielle ou totale de leurs dettes - afin de répondre à leurs besoins vitaux (alimentation, santé, éducation, logement, infrastructures, etc....) mais aussi des pays émergents qui ont besoin de lignes de crédit à long terme pour ne plus geler une partie de leurs actifs dans des réserves de précaution anti-crises.

Si l'idée est simple, sa mise en application sera sûrement fort compliquée car le gâteau à se partager excitera grandement les appétits au Nord comme au Sud ! Il y faudra moultes réunions internationales et l'élaboration de savants compromis pouvant satisfaire l'ensemble des Etats intéressés. Mais le principal était de lancer l'idée. Reste maintenant à la faire accepter lors de la réunion du G20 d'avril prochain.
Souhaitons à Gordon Brown beaucoup de talent et de force de conviction pour emporter l'adhésion de ses collègues !

Combien faudra-t-il mettre au pôt dans une affaire pareille et où trouver l'argent ?

 

La "mise au pôt" se comptera en points de PIB mondial (pour rappel, 1 point correspond à 500 Milliards $). On sait que les pays développés viennnent d'accorder ce montant au FMI pour répondre aux besoins pressants de certains pays au bord de la faillite. Pour une action forte et rapidement efficace, il y faudra sans doute entre 5 et 10 points de PIB voire plus - disons 10.000 Milliards $ pour se fixer les idées - ce qui  a de quoi donner le tournis !!

Mais où trouvera-t-on des sommes pareilles ? De ce côté-là, il n'y a guère de soucis à se faire ! Pour pasticher un vieux film policier, le "grisbi" ne manque pas ! L'économie mondiale a créé tellement de liquidités durant ces 20 dernières années que la Masse Monétaire Mondiale actuelle est estimée aux alentours de 650.000 Milliards $  (dont 75% en produits "dérivés") soit 13 fois le PIB mondial !
Pour l'opération concernée, il ne faudrait donc en mobiliser qu'environ ...1,5 % !!!  Une peccadille, en somme  !

Et puis les "planches à billets" des Banques Centrales ne sont pas faites pour les chiens !!
(la Banque Fédérale américaine connaît le sujet sur le bout des ongles avec ses multiples et continuelles émissions de dollars, officielle et seule monnaie de réserve mondiale à ce jour !) 

Et pourquoi ne pas en profiter pour enfin créer cette fameuse monnaie fiduciaire mondiale que Keynes appelait déjà de ses voeux au milieu du 20ème siècle et dont Stigliz, prix Nobel d'économie, disait dans son livre "Un autre monde" :
        
      "Ce n'est pas une idée neuve mais c'est peut-être une idée dont l'heure est venue".