kvizo serio no 23 : Kio tia ilo estas ?

Exterordinara teknologia ilo mi estas, inventita dum la sepaj jaroj de la dudeka jarcento per unu usona inĝeniero, kiu tiam laboris en usona freŝdate kreita kompanio en Santa-Clara en la fama “SilikonValo”  per tri fizikaj doktoroj, kiuj estis decidintaj forlasi sian antaŭan kompanion, alian “start-up” -an kompanion kreitan de 1957 cele de fabriki la unuajn integrajn cirkvitoj de la moderna epoko.
Baldaŭ la kompanio kreita de la tri doktoraj kolegoj enmetis en la merkadon la unuan komputilon, kiu programita estis per unu sola elektronika “blato”.

Tia unua modelo havis tre modestan performancon. Ĝi povis efektivigi cirkaŭ 60.000 operaciojn per sekundo kaj tio tiuepoke konstituis unu realan teknologian revolucion.
Li fakte estis reala revolucio ĉar li tiam permesis dank’al la miniaturiĝo de la procezilo fabriki malpli kaj malpli grandajn komputilojn, kies antaŭaj plenigis plenajn laborlokojn kun forta elektra konsumo kaj ankaŭ forta procento de mekanika aŭ elektra paneo.
Tiu unua modelo estis la komenco de granda kaj fama familio, kies reala patro estis itala inĝeniero nomita Federiko Faĝino (Federico Faggin) kaj kies nomo komencis par la ĉifroj 80... kiuj rapide famaj estis en la elektronika mondo kaj  konkeris la tutmondon, ekipante multegajn komputilojn kaj elektronikajn kontrolmaŝinojn en la plej diversaj industriaj aŭ servaj sektoroj.
Rapide imitita de aliaj usonaj kaj japonaj konstruistoj, tiu familio de elektronikaj iloj konis fulmrapidan evolucion kun pli kaj pli forta miniaturiĝo kaj samtempe eksponenciala progreso de la performancoj.
La rapideco de tiaj elektronikaj “gadget”-oj kutime esprimita estas en MIPS (por milionoj da operacioj per sekundo) kaj ĝia potenco ĉefe dependas de la komplekseco de la interna arkitekturo, de la rapideco de la interna horloĝo kaj ankaŭ de la longeco de la vortoj (aŭ pli ekzakte de la uzindikoj), kiuj estas uzitaj de la “gadget”-o por plenumi la kalkuladojn!
Komence la uzitaj vortoj havas longecon de 4 bitoj kaj nun temas pri 64 aŭ 128 bitoj !
La unuaj iloj malfacile atingis unu MIPS kaj nun atingas pli da 10.000 MIPS !!